Policyjne statystyki pokazują, że w ostatnich latach wzrosła liczba włamań powiązanych z kradzieżą. Najlepszym sposobem, aby zabezpieczyć dom lub miejsce pracy przed intruzami oraz wypadkiem (pożarem, zalaniem itp.) jest montaż profesjonalnego systemu alarmowego. Należy jednak mieć na uwadze, że skuteczność instalacji zależy od wielu czynników, takich jak dobór czujek, rozmieszczenie przewodów i centrali oraz dopasowanie systemu do potrzeb danego wnętrza. Źle zaprojektowana instalacja jest podatna na manipulacje oraz będzie wywoływać fałszywe alarmy, co znacznie obniży jej walory ochronne.
Skuteczne systemy alarmowe to systemy dobrze zaprojektowane – podstawowe uwagi na temat projektowania instalacji alarmowych
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na nowoczesność urządzeń, które wchodzą w skład instalacji alarmowej. Nowsze podzespoły stanowią większą przeszkodę dla potencjalnych włamywaczy, gdyż intruzi nie będą zaznajomieni ze sposobem ich działania. Jednocześnie takie urządzenia mają większe możliwości personalizacji oraz programowania, co znacznie ułatwia obsługę środków ochronnych – na przykład automatyczne zamykanie rolet lub odcięcie zaworu wody w przypadku zalania. Tym sposobem poszczególni użytkownicy mogą otrzymać dostęp do konkretnych obszarów nieruchomości, co dodatkowo zwiększa wydajność systemu.
Nie bez znaczenia są również kwestie estetyczne. Dobrze dopasowane elementy instalacji nie będą zwracać na siebie uwagi, dzięki czemu zostaną osiągnięte dwa cele. Po pierwsze użytkownicy budynku nie będą dostrzegać urządzeń, co jest dużym atutem w przypadku muzeów oraz wnętrz, w których liczy się wygląd. Jednocześnie dyskretna instalacja jest trudniejsza do wykrycia przez intruzów, a co za tym idzie, znacznie bardziej skuteczna. Czujniki należy zamontować przy wszystkich punktach potencjalnego wejścia do budynku – okna, drzwi, świetliki itp.
Podczas projektowania instalacji możemy spotkać się z umowną czterostopniową klasyfikacją systemów alarmowych, która określa stopień zagrożenia ze strony hipotetycznego intruza z uwzględnieniem posiadanej przez włamywacza wiedzy oraz zestawu narzędzi. Jednocześnie instalacja musi spełniać normy, określone w europejskim standardzie EN 50131-1:2008/A3:2021.
Bezprzewodowy, hybrydowy czy przewodowy – który rodzaj systemu jest lepszy?
Należy zaznaczyć, że powyższe rodzaje instalacji alarmowej są tak samo skuteczne i zapewniają pełną ochronę, a różnice pomiędzy nimi polegają głównie na sposobie komunikacji elementów systemu z centralą. Odbywa się albo bezprzewodowo (radiowo) albo przewodowo.
- System przewodowy i hybrydowy wymaga instalacji przewodów, które łączą poszczególne elementy instalacji. Z tego powodu niezbędne jest kucie ścian lub wykonanie odpowiednich przeróbek, które zapewnią ukrycie oraz zabezpieczenie przewodów. Umieszczenie kabli pod tynkiem znacznie utrudnia namierzenie i uszkodzenie instalacji przez intruza. O montaż alarmów przewodowych najlepiej zadbać już na poziomie projektowania nieruchomości, a inwestycja opłaca się w przypadku długoletniego użytkowania wnętrza.
- System bezprzewodowy gwarantuje wysoką mobilność oraz wszechstronność w rozmieszczaniu poszczególnych elementów instalacji. Brak potrzeby układania przewodów sprawia, że czujki mogą być umieszczone w dowolnym miejscu. Montaż systemów alarmowych tego typu jest szybki i tani, a dodawanie kolejnych urządzeń nie sprawia trudności. W przeciwieństwie do systemu przewodowego należy pamiętać o regularnej wymianie baterii – co w przypadku długotrwałego użytkowania może generować wyższe koszty utrzymania – oraz o zadbaniu o odpowiedni zasięg.
Rodzaje czujników oraz ich rozmieszczenie – zasady działania oraz czego unikać przy montażu
Czujki mikrofalowe
Urządzenia te wykorzystują efekt Dopplera, czyli różnicę w częstotliwości fali pomiędzy jej źródłem a obserwatorem. Urządzenia mikrofalowe są odporne na przeciągi, zakłócenia termiczne oraz warunki atmosferyczne. Co więcej, fale tego typu przenikają przez płaszczyzny niemetalowe, więc mogą wykrywać poruszenie poza przypisaną strefą ochrony. Z tego powodu czujniki nie powinny być skierowane w stronę okien i cienkich drzwi, gdyż mogą wykrywać ruch na zewnątrz. Należy również unikać montowania urządzeń mikrofalowych w pobliżu dużych powierzchni metalowych, które wywołują odbicie fal oraz rur ze względu na możliwość wywoływania zakłóceń.
Pasywne czujki podczerwieni (PIR)
Te urządzenia wykrywają zmiany w odbieranej wiązce podczerwonej, które wywołane są przez ruch obiektów o temperaturze różnej od temperatury otoczenia. Ze względu na wykorzystane soczewki oraz zwierciadła czujki PIR najlepiej wykrywają obiekty poruszające się prostopadle do urządzeń. Podczas montażu tego typu czujek należy szczególną uwagę zwrócić na panującą w pomieszczeniu temperaturę. Na układ optyczny nie powinny padać promienie słoneczne – bezpośrednie oraz odbite – a wewnątrz pokoju nie może dochodzić do gwałtownych zmian temperatur. Czujniki nie mogą być także zamontowane w bliskości grzejników oraz innych źródeł ciepła.
Czujki dualne
Łączą w sobie czujkę PIR oraz mikrofalową, natomiast sygnał alarmowy jest rejestrowany tylko w przypadku wykrycia ruchu przez obydwa podzespoły. To sprawia, że czujki dualne są znacznie bezpieczniejsze i nie wywołują fałszywych alarmów tak często, jak wyżej opisane modele. Dzięki temu mogą one pracować w miejscach, które wyeliminowałyby ze skutecznego użytku pojedyncze czujki PIR czy mikrofalowe.
Czujki ultradźwiękowe
Urządzenia wykorzystają podobną zasadę działania, co czujki mikrofalowe, ale zamiast fal mikrofalowych stosowane są ultradźwięki. Urządzenia te są bardzo wrażliwe na ruch powietrza, przez co nie powinny być stosowane w pokojach, w których występują wibracje – wywołane na przykład przez wentylacje czy drżenie szyb. Z tego powodu te urządzenia można stosować tylko w szczelnych wnętrzach.
Aktywne czujki podczerwieni, czujki sejsmiczne i mikrofonowe
Tego typu urządzenia należą do wyjątkowo skutecznych elementów instalacji alarmowej. Reagują one na wyspecjalizowane sygnały, przez co ryzyko wystąpienia fałszywego alarmu jest minimalne. Czujki mikrofonowe reagują na konkretny profil dźwiękowy – na przykład wybijanej szyby – natomiast czujki sejsmiczne uruchamiają się przy wykryciu odgłosów uderzania, przecinania z pomocą palnika, wiercenia lub eksplozji. Aktywne czujki podczerwieni reagują podczas przerwania wiązki podczerwonej pomiędzy emiterem i odbiornikiem, dzięki czemu tego typu urządzenia należą do wyjątkowo skutecznych, a zarazem trudnych do zdemontowania przez intruza.